Dấu Hiệu Thoái Hóa Khớp Gối Và Cách Phòng Ngừa

Thoái hóa khớp gối là một trong những bệnh lý cơ xương khớp phổ biến, đặc biệt ở người trung niên và cao tuổi. Bệnh gây ra tình trạng đau nhức, giảm khả năng vận động và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Việc nhận biết sớm triệu chứng thoái hóa khớp gối và áp dụng các biện pháp phòng ngừa hợp lý có thể giúp làm chậm quá trình thoái hóa, cải thiện sức khỏe xương khớp.

Tổng Quan Về Thoái Hóa Khớp Gối

Thoái hóa khớp gối là tình trạng sụn khớp bị bào mòn theo thời gian, làm mất đi lớp đệm bảo vệ giữa các đầu xương, dẫn đến đau nhức và hạn chế vận động. Đây là bệnh lý tiến triển chậm nhưng có thể gây biến dạng khớp nếu không được điều trị kịp thời.

Nguyên Nhân Gây Thoái Hóa Khớp Gối

1. Nguyên Nhân Sinh Lý

• Lão hóa: Theo thời gian, lượng collagen và proteoglycan trong sụn khớp giảm, làm sụn mất đi tính đàn hồi và dễ bị tổn thương.
• Giới tính: Phụ nữ sau mãn kinh có nguy cơ cao hơn do giảm nội tiết tố estrogen, làm mất cân bằng chuyển hóa xương khớp.
• Di truyền: Người có tiền sử gia đình bị thoái hóa khớp gối có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

2. Nguyên Nhân Cơ Học

• Thừa cân, béo phì: Trọng lượng cơ thể lớn làm tăng áp lực lên khớp gối, đẩy nhanh quá trình thoái hóa.
• Chấn thương: Những chấn thương tái diễn ở khớp gối do tai nạn, chơi thể thao hoặc lao động nặng có thể làm tổn thương sụn khớp.
• Vận động quá mức hoặc sai tư thế: Các hoạt động đòi hỏi khớp gối hoạt động liên tục như chạy bộ trên nền cứng, leo cầu thang thường xuyên có thể gây hao mòn sụn.

3. Nguyên Nhân Bệnh Lý

• Viêm khớp dạng thấp: Gây tổn thương sụn khớp và tăng nguy cơ thoái hóa khớp.
• Bệnh gout: Tích tụ axit uric trong khớp có thể làm suy giảm chức năng của sụn khớp.
• Rối loạn chuyển hóa: Thiếu hụt canxi, vitamin D làm suy yếu cấu trúc xương và sụn.

Triệu Chứng Thoái Hóa Khớp Gối Phổ Biến Dễ Nhận Biết

1. Đau Nhức Khớp Gối

• Cơn đau xuất hiện âm ỉ, tăng lên khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi.
• Đau nhiều hơn vào buổi sáng hoặc khi thời tiết thay đổi.
• Đau có thể lan xuống bắp chân hoặc đùi khi bệnh tiến triển nặng.

2. Cứng Khớp Buổi Sáng

• Khớp gối có cảm giác cứng, khó cử động sau khi ngủ dậy.
• Triệu chứng này thường kéo dài khoảng 30 phút rồi giảm dần khi vận động nhẹ.

3. Phát Ra Tiếng Kêu Khi Cử Động

• Khi di chuyển hoặc co duỗi chân, khớp gối phát ra tiếng lạo xạo do sụn khớp bị bào mòn.
• Âm thanh này thường đi kèm với cảm giác đau hoặc khó chịu.

4. Hạn Chế Vận Động

• Khó khăn khi leo cầu thang, đứng lên ngồi xuống hoặc đi bộ lâu.
• Cảm giác yếu chân, dễ bị mất thăng bằng.
• Trong trường hợp nặng, bệnh nhân có thể mất khả năng vận động linh hoạt.

5. Sưng Viêm, Biến Dạng Khớp

• Vùng khớp gối có thể bị sưng do dịch khớp tiết ra quá mức.
• Xuất hiện tình trạng lệch trục, khớp bị cong vẹo, gây biến dạng chân.
• Khi thoái hóa nghiêm trọng, có thể xảy ra tình trạng teo cơ quanh gối.

Hướng Dẫn Cách Phòng Ngừa Thoái Hóa Khớp Gối

1. Kiểm Soát Cân Nặng

• Giữ cân nặng hợp lý giúp giảm áp lực lên khớp gối.
• Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ.
• Bổ sung thực phẩm giàu protein, canxi, vitamin D để tăng cường sức khỏe xương khớp.

2. Tập Luyện Thể Dục Đúng Cách

• Lựa chọn bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga để tăng cường sự linh hoạt của khớp.
• Tránh các bài tập gây áp lực lớn lên khớp gối như chạy bộ trên bề mặt cứng.
• Tăng cường cơ bắp quanh khớp gối bằng các bài tập giãn cơ và tăng sức mạnh cho đùi, bắp chân.

3. Bổ Sung Dinh Dưỡng Hỗ Trợ Xương Khớp

• Ăn thực phẩm giàu canxi như sữa, cá hồi, rau lá xanh để duy trì sức khỏe xương.
• Bổ sung collagen, glucosamine để duy trì độ đàn hồi của sụn khớp.
• Hạn chế đường và thực phẩm chế biến sẵn để giảm viêm nhiễm trong khớp.

4. Tránh Chấn Thương Khớp Gối

• Sử dụng giày dép phù hợp, tránh giày cao gót hoặc đế cứng.
• Cẩn thận khi vận động, tránh xoay gối đột ngột.
• Khi chơi thể thao, nên khởi động kỹ trước khi bắt đầu để tránh tổn thương khớp.

5. Kiểm Tra Sức Khỏe Xương Khớp Định Kỳ

• Thực hiện khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề về khớp.
• Nếu có triệu chứng đau nhức, nên đi khám ngay để được tư vấn điều trị kịp thời.
• Xét nghiệm mật độ xương, chụp X-quang hoặc MRI khi có dấu hiệu thoái hóa để đánh giá mức độ tổn thương.

Kết Luận

Thoái hóa khớp gối là bệnh lý phổ biến nhưng có thể phòng ngừa và kiểm soát nếu được phát hiện sớm. Việc duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát cân nặng và tập luyện đúng cách sẽ giúp bảo vệ khớp gối lâu dài. Nếu bạn gặp phải triệu chứng thoái hóa khớp gối, hãy tìm đến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị hiệu quả.

Đặt hẹn khám các bệnh lý cơ xương khớp với BS.CKII. NGUYỄN TÔN NGỌC HUỲNH, hơn 20 năm kinh nghiệm chẩn đoán và điều trị các bệnh lý chuyên sâu về cơ xương khớp.