Những lý do khiến khớp nhanh bị thoái hóa  

Thoái hóa khớp là một trong những bệnh lý xương khớp phổ biến nhất, đặc biệt ở người trung niên và cao tuổi. Tuy nhiên, hiện nay, xu hướng thoái hóa khớp đang ngày càng trẻ hóa do những nguyên nhân liên quan đến lối sống, thói quen vận động, và cả yếu tố di truyền. Vậy tại sao khớp lại nhanh bị thoái hóa? Hãy cùng tìm hiểu những lý do chủ yếu qua bài viết dưới đây.

1. Tuổi tác – Nguyên nhân chính gây thoái hóa khớp

Thoái hóa khớp là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa. Theo thời gian, sụn khớp dần mất đi tính đàn hồi và độ dẻo dai vốn có, dẫn đến tình trạng bào mòn và giảm khả năng chịu lực. Ở người trên 50 tuổi, khả năng tổng hợp chất nền sụn (proteoglycan) giảm mạnh, làm tăng nguy cơ thoái hóa.

Ngoài ra, tuổi tác còn đi kèm với sự suy giảm chất lượng xương, các mạch máu nuôi dưỡng khớp cũng kém linh hoạt hơn, dẫn đến hạn chế việc cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết cho sụn khớp.

2. Thói quen sinh hoạt không lành mạnh

a) Lười vận động

Một lối sống ít vận động có thể gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho hệ xương khớp. Khi không vận động thường xuyên, các khớp không được bôi trơn đầy đủ, dẫn đến giảm tính linh hoạt và dễ thoái hóa.

b) Tư thế sai lệch

Thói quen ngồi sai tư thế, làm việc lâu ở một tư thế hoặc mang vác nặng sai cách có thể tạo áp lực lớn lên các khớp, đặc biệt là khớp gối, khớp vai và cột sống. Điều này làm tăng nguy cơ thoái hóa sớm ở những khu vực này.

c) Sử dụng khớp quá mức

Ngược lại, việc vận động quá sức hoặc thực hiện các động tác lặp đi lặp lại cũng có thể gây mòn sụn khớp. Những người thường xuyên tham gia các môn thể thao nặng hoặc lao động tay chân có nguy cơ gặp phải tình trạng này.

3. Thừa cân, béo phì

Cân nặng dư thừa là một trong những yếu tố hàng đầu gây áp lực lên các khớp, đặc biệt là khớp gối và hông. Với mỗi kilogram thừa, áp lực lên khớp gối tăng thêm khoảng 3–4 lần. Việc này không chỉ làm tăng tốc độ bào mòn sụn khớp mà còn khiến cơ thể dễ mắc các bệnh lý liên quan khác như viêm khớp hoặc thoái hóa đĩa đệm.

4. Chế độ dinh dưỡng không đầy đủ

Một chế độ ăn thiếu canxi, vitamin D, collagen, và các khoáng chất quan trọng khác sẽ làm giảm sức mạnh của hệ xương khớp. Ngoài ra, việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đồ uống có ga, hoặc cồn cũng gây ra tình trạng viêm và thúc đẩy quá trình thoái hóa.

5. Yếu tố di truyền

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong bệnh thoái hóa khớp. Nếu trong gia đình có người bị thoái hóa khớp, nguy cơ bạn mắc bệnh sẽ cao hơn, đặc biệt khi các gen liên quan đến cấu trúc và chất lượng sụn bị ảnh hưởng.

6. Chấn thương khớp

Chấn thương, dù nhỏ hay lớn, đều có thể để lại hậu quả lâu dài. Các vết rách sụn, tổn thương dây chằng hoặc va đập mạnh vào khớp có thể khiến khớp bị yếu đi, làm tăng nguy cơ thoái hóa. Đặc biệt, nếu không được điều trị đúng cách, các chấn thương này có thể dẫn đến thoái hóa khớp sớm.

7. Yếu tố môi trường và nghề nghiệp

Những người làm việc trong môi trường khắc nghiệt hoặc tiếp xúc thường xuyên với rung động, lạnh ẩm, hoặc các chất hóa học độc hại có nguy cơ cao gặp phải các vấn đề về khớp.

8. Các bệnh lý nền

Một số bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, bệnh gout, loãng xương, hoặc tiểu đường cũng có thể làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp. Những bệnh lý này thường gây ra sự mất cân bằng trong cơ thể, khiến các khớp dễ bị tổn thương và giảm khả năng phục hồi.

Làm thế nào để ngăn ngừa thoái hóa khớp?

Mặc dù thoái hóa khớp là một quá trình tự nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể làm chậm lại tiến trình này bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa:

1. Duy trì cân nặng hợp lý: Tránh tình trạng thừa cân, béo phì để giảm áp lực lên các khớp.
2. Tập thể dục đều đặn: Lựa chọn các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga để duy trì sức khỏe khớp.
3. Chú ý tư thế: Ngồi và làm việc đúng tư thế, tránh các động tác gây áp lực lên khớp.
4. Chế độ ăn lành mạnh: Bổ sung thực phẩm giàu canxi, vitamin D, omega-3, và chất chống oxy hóa.
5. Thăm khám định kỳ: Kiểm tra sức khỏe xương khớp định kỳ để phát hiện và điều trị sớm các vấn đề.

Thoái hóa khớp không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng nếu không được phòng ngừa và điều trị kịp thời. Hiểu rõ những nguyên nhân khiến khớp nhanh bị thoái hóa sẽ giúp chúng ta có những biện pháp chủ động bảo vệ sức khỏe xương khớp, từ đó duy trì một cơ thể khỏe mạnh và linh hoạt.

Hãy lắng nghe cơ thể và chăm sóc khớp từ hôm nay để tránh những hậu quả đáng tiếc trong tương lai!

Đặt hẹn khám các bệnh lý cơ xương khớp với BS.CKII. NGUYỄN TÔN NGỌC HUỲNH, hơn 20 năm kinh nghiệm chẩn đoán và điều trị các bệnh lý chuyên sâu về cơ xương khớp.